HEITIR JÓN GUNNARSSON NÚ SIGURÐUR INGI?
Jón Gunnarsson, samgönguráðherra í síðustu ríkisstjórn, var næmur á vilja verktaka og fjárfesta í vegamálum. Þeir vilja sem kunnugt er allt í einkaframkvæmd. Ekki svo að skilja að vegaframkvæmdir séu ekki nánast allar boðnar út. Þessir aðilar vilja hins vegar meira, bæði sitja að uppbyggingarstarfinu og einnig fá í hendur skattlagningarvald yfir mér og þér. Með öðrum orðum, þeim er ekki nóg að hagnast á vegaframkvæmdunum. Þeir vilja líka geta grætt á því sem fram fer ofan á vegunum fullkláruðum, okkur sem ökum um þá. Og inni í þessum pakka vilja þeir helst líka hafa flugvellina og hafnirnar.
Ég heyri ekki betur en Sigurður Ingi Jóhannsson, nýr samgönguráðherra, sé kominn í þennan gír líka. Hann sé nú Jón Gunnarsson endurborinn. Enda þótt tekjur ríkissjóðs af umferð hafi aldrei verið meiri með almennri skattheimtu skal enn seilst í pyngjur okkar samkvæmt boðskap samgönguráðherrans í byrjun vikunnar. Þar fór ekki á milli mála að hann daðraði við einkaframkvæmd.
Nú skal tekið fram að ekki er ég því andvígur að greiða skatta. Ég er hins vegar mjög mótfallinn því að borga skatta til þess að fjárfestar fái að hagnast á mér. Og ég er þar staddur í stjórnmálum að vilja að stjórnvöldin gæti almannahags en ekki hagsmuna fjárfesta.
Í þesssari nýuppvöktu umræðu um einkaframkvæmd og vegatolla er að sjálfsögðu vísað í lífeyrissjóðina eins og fyrri daginn. Það er gert til að sefa fólk. Við erum minnt á að lífeyrissjóðirnir séu af samfélagslegum toga. Það hljóti því að vera í lagi að leyfa þeim að reka vegakerfi.
Arður af samfélagsverkefnum til lífeyrissjóða er vissulega illskárri en arðgreiðslur til ýmissa annarra. En gleymum ekki að lífeyrissjóðirnir leita með fjárfestingum sínum jafnan að hámarksarðsemi. Það eiga þeir sammerkt með öðrum fjárfestum. Og ef sú leit fer fram í okkar vösum er allt gleymt sem heitir samfélagslegt. Þeir eru því ekki áreiðanlegri fjárfestar en hver annar, þangað hlaupnir þar sem best býðst.
Ef ríkissjóð skortir fé, sem ekki er raunin á, þá getur hann vissulega slegið lán hjá lífeyrissjóðum, sem þá hagnast sem lánveitendur. En eignarhald og rekstrarleg ábyrgð á eftir sem áður að hvíla hjá ríki og sveitarfélögum. Hagnaður þeirra fyrir okkar hönd á að skila sér í samgöngukerfi sem er okkur öllum opið og án gjaldtöku.
Síðan er það hitt, á hverja ráðherra hlustar þegar kemur að framkvæmdum. Mín reynsla sem forvera þessara tveggja fyrrnefndu ráðherra í embætti, er sú að sérfræðingar Vegagerðarinnar legðu jafnan höfuðáherslu á viðhald vega og jafnframt að auka öryggiskröfur jafnt og þétt, til dæmis með öruggari aflíðandi vegköntum, breikkun vega þar sem afleggjarar liggja að höfuðvegi og síðan að færa hringveginn smám saman í það sem kallað er tveir plús einn en ekki tvisvar sinnum tveir. Með öðrum orðum, leita að hagkvæmasta kosti. Það er að segja fyrir okkur, notendurna sem jafnframt erum greiðendur.
Tvöföldun vega sem aftur er að komast í tísku, einkaframkvæmd og vegtollar eru hins vegar góður kostur fyrir einhverja allt aðra.