Fara í efni

HEILBRIGÐISÞJÓNUSTUNNI Á EKKI AÐ BREYTA Í KYRRÞEY

Fréttabladid haus
Fréttabladid haus
Birtist í Fréttablaðinu 25.03.15.
Það mun hafa verið undir aldarlokin að kunningi minn lá banaleguna á Borgarspítalanum í Reykjavík með óviðráðanlegt krabbamein. Á sjúkrahúsinu fékk hann þá umönnun og þjónustu sem völ var á. Þó ekki alveg. Þegar gera þurfti tilteknar röntgenrannsóknir var ekið með hann í sjúkrabíl á Dómus Medica þar sem var að finna enn betri tæki en á sjúkrahúsinu.

Læknar og stjórnmálamenn einkavæða

Hvernig gat þetta verið? Hver hafði greitt fyrir þessi tæki? Greiðslurnar höfðu að sjálfsögðu komið úr ríkissjóði í gegnum almannatryggingar. Til Dómus var sjúklingum nefnilega vísað í þeim mun stríðari straumum sem meira var skorið niður á sjúkrahúsum þar sem þessi þjónusta hafði verið veitt. Þar lengdust biðraðir fyrir bragðið. Ég minnist þess að gera athugasemd þegar mér var vísað  á einkarekna stofu til myndatöku, sagðist heldur vilja fara á annað. Ég spurði jafnframt hvort læknirinn gerði sér ekki örugglega grein fyrir því að hann væri að taka ákvörðun sem væri ekki síður fjármálaleg en læknisfræðileg. Tilvísuninni var breytt og merkt við í kladdan að þessi sjúklingur væri með sérviskuleg viðhorf.

Blandan að breytast

Viðhorfin eru samt ekki sérviskulegri en svo að á grundvelli þessa tvenns, niðurskurðar í almannaþjónustunni og greiðsluflæðis til einkareksturs á heilbrigðissviði er læknisþjónusta smám saman að færast í prívat hendur.
Sjálfum hefur mér alltaf þótt vera í lagi - og meira að segja til góðs - að hafa afmarkaðan einkapraxís til hliðar við almannaþjónustuna, en blandan þyrfti að vera rétt. Ég óttast að hlutföllin séu nú smám saman að breytast einkarekstri í hag, að ekki sé á það minnst ef hér rísa einkarekin sjúkrahús kostuð af hinu opinbera og gjöldum frá betur megandi sjúklingum. Á slíkum einkareknum sjúkrahúsum í eigu fjárfesta þrifust væntanlega illa hinir sjálfstæðu kóngar og drottningar í læknastétt sem nú una vel sínum hag á eigin stofum.

Rógburður?

Nú er hættan sú að skrif mín verði  skilgreind sem níð og rógburður um einkarekna heilbrigðisþjónustu. Vísa ég þar í grein eftir Birgi Guðjónsson, lækni, sem skrifar í Fréttablaðið 18. mars síðastliðinn.
Upphaf greinarinnar er svohljóðandi: „Prófessor við HÍ hefur sem oftar farið mikinn við að rægja einkarekstur í heilbrigðiskerfinu og verið fylgt eftir af lektor og alþingismönnum á vinstri væng. Engin tilraun er gerð til að skilgreina gæði."
Hér er greinilega vísað til rannsókna og skrifa Rúnars Vilhjálmssonar, prófessors og síðan okkar alþingismanna sem höfum varað við því að svelta almannarekna heilbrigðisþjónustu á sama tíma og einkapraksís er auðveldað lífið.

Lofsverðar rannsóknir

Ástæða er til að þakka Rúnari Vilhjálmssyni, prófessor fyrir vandaða og málefnalega umfjöllun um heilbrigðismál. Rúnar hefur rannsakað sérstaklega þá þróun sem orðið hefur í hlutdeild sjúklinga við fjármögnun heilbrigðisþjónustunnar og hvernig sífellt hærri þjónustugjöld hafa haft áhrif á aðgengi tekjulægri hluta samfélagsins að læknisþjónustu. Einnig ber að þakka félagasamtökum  á borð við Krabbameinsfélagið sem gengist hafa fyrir vönduðum rannsóknum af þessu tagi og vísa ég þar í rannsókn Ingimars Einarssonar frá árinu 2013 um tengt efni.

Málefnaleg umræða til góðs

Birgir Guðjónsson, fjallar í grein sinni fyrst og fremst um ágæti einkareksturs umfram almannaþjónustu. Um þetta hafa einnig verið gerðar rannsóknir og skýrslur og  Landlæknisembættið í tímans rás leitt okkur í sanninn um ýmsar staðreyndir í þessum efnum og nefni ég þar, að öðrum ólöstuðum, Ólaf Ólafsson, fyrrum landlækni, sem hefur verið óþreytandi í upplýsingamiðlun um þetta efni. Sömu sögu er að segja af BSRB sem í áranna rás hefur fengið hingað til lands fjölda sérfræðinga til að gera grein fyrir rannsóknum á samspili einkareksturs og almannaþjónustu. Allir þessir aðilar fagna málefnalegri umræðu um þessi efni en hljóta að taka því illa að vera sökuð um rógburð þegar bent er á staðreyndir um félagslega og efnahagslega mismunum í einkareknum heilbrigðiskerfum.

Sem flestir taki þátt

Birgir Guðjónsson klykkir út í grein sinni með því að segja að einkavæðing sé  fyrst og fremst í þágu sjúklinga. Máli sínu til stuðnings vísar hann til biðlista í almannaþjónustunni og greiðari aðgangs í einkarekinni þjónustu. Ég svara því til að þessu valdi óhóflegur niðurskurður á framlögum til opinberu þjónustunnar og afleiðingin gæti orðið sú að annars ágæt blanda breytist sjúklingum og skattborgurum í óhag. Fyrir því hef ég oft fært rök og vil gera það enn.
Ég hvet sem flesta að taka þátt í þessari umræðu. Breytingar á heilbrigðisþjónustunni eiga ekki og mega ekki gerast í kyrrþey.