FERÐAKOSTNAÐUR: UM GAGNSÆI OG INNIHALD
Fréttablaðið óskaði nýlega eftir að fá að vita um ferðir alþingismanna til útlanda og greiðslur til þeirra sem fara í slíkar ferðir og í kjölfarið fjallaði blaðið um efnið og kom ég þar á meðal annarra við sögu. Ég er þeirrar skoðunar að útgjöld hins opinbera eigi að vera nákvæmlega þetta: Opinber. Spurningin er svo hvort Fréttablaðið kunni að vera of þröngt og misvísandi í nálgun sinni. Ég hallast að því.
Vegagerðin spilltust?
Fyrir nokkrum árum var mikil umfjöllun um akstursgreiðslur hjá hinu opinbera. Réttilega var bent á að þess væru dæmi að kjaraívilnanir væri að finna í þessum greiðslum þótt þegar á heildina litið væru þetta greiðslur vegna útlagðs kostnaðar starfsmanna. Í umfjöllun sumra fjölmiðlamanna var þetta þó iðulega lagt til jafns við spillingu og á Alþingi var spurt hvaða stofnun ríkisins gengi lengst í þessu efni, með öðrum orðum væri spilltust.
Og viti menn Vegagerðin var þarna ofarlega ef ekki efst á blaði. Vegna þess að þar væri spillingin mest? Nei, að sjálfsögðu ekki. Heldur vegna hins að þar snerist starfið hjá mörgum um að keyra um vegakerfi landsins í starfslegum erindagjörðum, iðulega á eigin bifreiðum þegar það þótti hagkvæmara en að setja ríkisbíl undir hvern rass.
Akstursgreiðslur eru til að koma í veg fyrir að hlutaðeigandi starfsmaður þurfi að greiða úr eigin vasa tilkostnað við starf sitt og eru dagpeningar og annar ferðakostnaður að sjálfsögðu af sama toga.
Eiga fundirnir rétt á sér?
Fréttablaðið er svolítið í spillingargírnum í nálgun sinni varðandi ferðakostnað alþingismanna. Fréttamaður segir sínar farir ekki sléttar í viðureign sinni við Alþingi: „ Fréttablaðið hefur því farið yfir allar fundargerðir á vef Alþingis frá fundum erlendis. Þar sem þingmenn fá einnig greidda dagpeninga á þeim degi sem flug þeirra og ferðalag stendur yfir bendir allt til þess að dagpeningagreiðslur þingmanna séu mun hærri en hér kemur fram og að fjöldi ferðadaga þingmanna sé vanáætlaður í þessari úttekt."
Meintur glæpur Alþingis sýnist mér hafa verið að segja aðeins til um hvaða reglur giltu um fjármögnun utanferða. Fréttablaðið vildi kennitölur. Ekki er ég mótfallinn því. Mér finnst sjálfsagt að ferðalög þingmanna á vegum skattgreiðenda séu til skoðunar og umræðu í fjölmiðlum, ekki síður en aðrar greiðslur til þeirra.
En hvernig væri að nálgast málið líka á annan hátt og spyrja um mikilvægi funda? Og fyrst farið er að rýna í fundargerðir einsog fram kemur í framangreindri tilvitnun, hvers vegna ekki skoða þær efnislega og grennslast fyrir um hvað menn eru að gera á þessum fundum og reyna að meta hvers virði þeir eru?
Orðið við óskum Fréttablaðsins
Og kem ég þar að umfjöllun Fréttablaðsins þar sem utanferðir mínar eru tíundaðar. Þessa grein skrifa ég reyndar til að verða við óskum blaðsins um gagnsæi. Því þær eiga rétt á sér. Ég er einn af fulltrúum Íslands á þingi Evrópuráðsins og sit auk þess í fjórum nefndum á vegum ráðsins, Heilbrigðis- og félagsmálanefnd, Flóttamannanefnd, Eftirlitsnefnd og nefnd um Lög og reglur Evrópuráðsins. Þetta þýðir að ég sæki vikulöng þing Evópuráðsins fjórum sinnum á ári og þrisvar til fjórum sinnum sæki ég nefndafundi.
Þetta kostar tæpar tvær milljónir króna á ári hverju og skiptist á síðasta ári þannig hvað mig varðar: Fargjöld: 847.958kr. Dagpeningar: 660.779 kr. Hótel: 473.612 kr. Samtals: 1.982.349 kr.
Á að hætta samstarfinu?
Fulltrúar Íslands í á þingi Evrópuráðsins eru þrír og án þess að gera mitt framlag að umtalsefni, það geta menn kynnt sér í skrifum mínum að loknum nánast öllum fundum og ráðstefnum sem ég hef sótt, þá vil ég fullyrða að samþingmenn mínir í þessu starfi leggja mikið og gott starf af mörkum.
En ræðum málið fyrir alla muni. Vilja menn að við hættum þessu samstarfi? Ekki vil ég það. Vil reyndar að við eflum þetta starf en þess má geta að við erum eina þjóðin af 47 aðildarríkjum Evrópuráðsins sem ekki hefur sendifulltrúa í þessari miðstöð mannréttinda.
Ísland leggi áherslu á mannréttindi
Á mannréttindastarfið í Strasbourg vil ég leggja áherslu en síður á starf á vegum Evrópusambandsins sem að undanförnu hefur verið stóraukið. Ég er sömuleiðis því fylgjandi að við endurskoðum aðkomu okkar að NATÓ og hugsanlega einhverri annarri starfsemi á erlendum vettvangi. Annað ber hugsanlega að efla. Ég hvet Fréttablaðið til umfjöllunar um þessi mál.
Ræðum innihaldið
Ég styð það að ferðareikningar alþingismanna séu uppi á borði og sýnilegir. En ég hvet til þess að umræðan um þá verði látin hverfast um tilgang og innihald.
Ef eitthvað hins vegar er óeðlilegt í greiðslum til alþingismanna eða annarra og skattlagningu slíkra greiðslna, þá þarf að sjálfsögðu að taka þá umræðu undanbragðalaust og ef eitthvað er ekki sem skyldi í því efni þarf að laga það.
Ögmundur Jónasson, alþingismaður og fulltrúi á þingi Evrópuráðsins