Greinar

Nú er ár liðið frá því bandaríska/fjölþjóðlega fjármálafyrirtækið Lehman Brothers varð gjaldþrota. Í snarhasti voru milljarðar fluttir frá London vestur um haf - til að bjarga verðmætum "heim". Í London var skrifstofum lokað og þúsundir misstu vinnu sína í höfuðborg Bretlands. Nokkrum dögum síðar hrundu útibú Landsbankans í Bretlandi - eða öllu heldur þeim var hrundið. Breska stjórnin ákvað að frysta allar eigur Landsbankans með hryðjuverkalögum. Hvers vegna hryðjuverkalög á Ísland ...

...Maður hefði ætlað nú eftir hrunið að slíkir aðilar temdu sér hógværð í málflutningi. Af viðtali við Hannes G. Sigurðsson, aðstoðarframkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins, í Sjónvarpsfréttum í kvöld að dæma, hafa þessir aðilar ekkert lært. Hannes var stóryrtur í garð ríkisstjórnarinnar fyrir "að draga lappirnar" í endurreisnarstarfinu. Á hvern hátt skyldu stjórnvöldin draga lappirnar að mati SA? Þau vilja ekki, að sögn aðstoðarframkvæmdastjórans, að stóriðjustefnunni verði áfram hrundið fram af sama offorsi og til þessa (með geigvænlegri skuldsetningu orkufyrirtækjanna), þau vilji ekki hleypa erlendum fjárfestum í orkuiðnaðinn og þau vilji ekki virkja Þjórsá! Allt þetta vill Hannes ólmur að gert verði í snarhasti. Álíka ólmur er hann - og félagar hans í atvinnurekendasambandinu - og þeir voru áður fyrr að...

Í dag verður Joseph Stiglitz í Silfri Egils. Þetta þykir mér vera góð byrjun á vetrinum hjá Agli! Stiglitz fékk Nóbelsverðlaunin í hagfræði árið 2001. Hann er fyrrum aðalhagfræðingur Alþjóðabankans en nú prófessor við Columbiaháskóla í New York. Stiglitz var á sínum tíma einn helsti efnahagsráðgjafi Bills Clintons forseta Bandaríkjanna. Stiglitz er kunnur fyrir gagnrýna hugsun og hefur umfjöllun hans um stefnu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og Aljþóðabankans í málefnum skuldsettra ríkja vakið athygli - þó ekki alltaf hrifningu ráðandi afla. Eitt er óhætt að fullyrða: Á Joseph Stiglitz er hlustað. Það verður og gert í ...

...Ekki svo að skilja að fyrr á tíð hafi heilbrigðisstarfsfólk ekki búið við miklu erfiðari aðstæður en nú. Það sem gerir hins vegar stöðuna verri núna er krafan um að vinda ofan af og draga saman. Það er erfitt. Ákvarðanir sem leiða til lakari þjónustu eða uppsagna eru - og eiga að vera - erfiðar. Verkefnið er hins vegar að reyna í lengstu lög að koma í veg fyrir að einmitt þetta gerist. Nú er það svo að ekkert kerfi er svo gott að það megi ekki bæta það og öll kerfi - þar á meðal heilbrigðiskerfið - eiga að vera í stöðugri endurskoðun. Orðið hagræðing er stundum - og reyndar oftast  - notað sem feluorð fyrir niðurskurð. Það á ekki að gera. Ef hins vegar hægt er að snúa niðurskurði yfir í...

...En það eru heilbrigðismálin sem standa mér næst. Þar lýsir OECD því yfir að hægt sé að skera niður um fimmtung án þess að skerða þjónustu! Við þurfum ekki annað en líta til Spánar til að finna fordæmi, segja skýrsluhöfundar. Það sem gera þurfi sé að opna kerfið betur fyrir einkavæðingu og taka upp notendagjöld í ríkari mæli. Á mannamáli þýðir þetta að hækka eigi sjúklingaskatta. Prófessor í hagfræði sagði í Spegli RÚV í kvöld að almennt væri andstaða gegn hugmyndum OECD innan heilbrigðiskerfisins. Þetta þótti mér afvegaleiðandi yfirlýsing ...Mér heyrðist ég heyra í fulltrúum aðlja vinnumarkaðar tjá sig um skýrsluna og að hagfræðingur ASÍ hafi andmælt hugmyndunum sem snúa að heilbrigðiskefinu. Fróðlegt verður að fylgjast með fulltrúum samtaka launafólks þegar næsta niðurskurðarhrina í anda OECD og AGS  byrjar í veflerðarkerfinu. Ekki hafa mér virst þeir bera mikinn kvíðboga fyrir niðurskurðinum til þessa og vísa ég þá í ...

Í gær var mér kynnt nýtt hugtak á íslenskri tungu: lánþegi. Kannski er hugtakið alls ekki nýtt. En í þeirri merkingu sem mér var kynnt orðið er það nýlunda. Alla vega ekki ýkja gamalt. Hugtakið í hinni nýju merkingu átti við þegar Landsbanki og Búnaðarbanki voru "seldir". Þá var lánað fyrir sölunni og það sem síðan á annað borð var greitt, var borgað með arðinum af hinum keypta banka. Nú stendur til að hópur fjármangara sem kalla sig Magma Energy, kaupi sig inn í orkugeirann á Reykjanesi. Fyrst í stað var því haldið fram að með þessum kaupum kæmi nýtt erlent fjármagn inn í landið. Nú kemur á daginn að ráðgert er að útborgun Magma sé aðeins 30% af kaupverðinu. Keypt er á hálfprís því svo lágt er krónan metin eins og sakir standa: 50% afsláttur þar. Þau 70% sem eftir standa eru lánuð!....

...Frásögn Tolstoys af örlögum Fidji-búa er umhugsunarverð og gott innlegg í umræðu um hlutskipti Íslands og samskipti okkar þessa dagana við gömlu nýlenduveldin í Evrópusambandinu, Bretland og Holland. Bæði þessi ríki fóru með ótrúlegu ofbeldi, morðum, ránum og gripdeildum víðs vegar um heiminn á nítjándu öldinni og einnig þeirri tuttugustu. Á þeirri öld sem nú er runnin upp hafa þessi ríki, þó einkum Bretland verið reiðubúin að beita miskunnarlausu hervaldi til að tryggja kapitalistunum sínum yfirráð yfir auðlindum, nú síðast í Írak. Allt þetta er gott fyrir okkur að hafa í huga: Að slagurinn stendur um auðlindir og að einskis er svifist...

...Í útvarpsviðtali í morgun sagði Þorleifur Gunnlaugsson að hvarvetna í heiminum þar sem orkugeirinn hefði verið einkavæddur hefði það leitt til fákeppni og hækkaðs orkuðverðs. Þetta er hárrétt. Hvers vegna í ósköpunum á þá að selja orkufyrirtækin frá okkur og það á gjafaprís? Var það vegna þess að reynslan af því að færa bankana í hendur einkaðilum hafi verið svo góð? Svo gott að láta þá í hendur kjölfestufjárfesta - muniði? Standa lög til þessa? Ef svo er þá þarf að breyta lögum sagði Þorleifur Gunnlaugsson. Gott Þorleifur - ég er í þínu liði. Ég held að þjóðin sé nánast öll í þínu liði. Það þarf að stöðva þetta rugl. Ég nota það orð af kurteisisástæðum. Þorleifur á...

Viðtal í helgarblaði DV 14.08.09
...Hluti af hruni undangenginna ára var fólginn í því að afdrifaríkar ákvarðanir voru oft teknar í snarhasti. Væri tekinn tími til ákvarðanatöku var talað um verkfælni og ákvarðanafælni. Útrásarvíkingunum var aftur á móti hampað fyrir að vera snöggir að komast að niðurstöðu. En flýtinum fylgir líka hugsunarleysi og skortur á fyrirhyggju. Ráðist var í fjárfestingar og skuldbindingar sem síðan stóðust ekki. Ég hef verið stjórnarmaður í lífeyrissjóði þar sem teknar voru afdrifaríkar ákvarðanir. Við reyndum að hafa allan vara á, leituðum upplýsinga og ráðgjafar og það henti á þeim bænum eins og öðrum að teknar voru ákvarðanir sem ekki reyndust skynsamlegar. Ég hef heitið sjálfum mér því að þegar ég tek ákvarðanir sem skuldbinda annað fólk leiti ég af mér allan vafa. Icesave-málið er ekkert venjulegt þingmál. Við erum að tala um skuldbindingar vegna bankahruns sem eru...

Birtist í Fréttablaðinu 10.08.
 ...En það krefst úthalds að gefast ekki upp, loka augunum; segja að við séum búin að fyrirgera öllum rétti okkar og verðum að leggja allt traust á AGS. Staðreyndin er sú að enn höfum við ekki gengist í ríkisábyrgðina þótt sumir hafi verið til þess albúnir að undirgangast hana án þess að gera minnstu tilraun til að kynna sér samninginn! Okkur ber skylda til að tryggja okkur eins vel og hægt er inn í framtíðina. Ef við leikum af okkur þá þurfum við að hafa styrk til að endurmeta stöðuna - svo lengi sem það er hægt....

Flugfreyjur eiga í fágætum vanda
félagsmenn þarna nú illa standa
verður sú raunin
að lækka launin
og nýja félagið samningum landa.
Höf. Pétur Hraunfjörð.

Í fjölmiðlum kemur fram að innan heilbrigðisgeirans sé gagnrýnt hve hratt eigi að fara í að opna landið fyrir ferðamönnum. Nú les ég að skattgreiðendur verði látnir greiða reikning til breskrar auglýsingastofu upp á fleiri hundruð milljónir til að trekkja að sem allra flest aðkomufólk. Af þessi vakna tvær spurningar: 1) Meina stjórnendur þessa lands ekkert með tali sínu og skrifum um að kaupa eigi íslenskt? 2) Eitt er að opna landið, annað að vilja gleypa allan heiminn! Þykir þetta góð dómgreind? Var meiri hófsemi í ferðamennskunni ekki ...
Sunna Sara

Oft hef ég séð þig skrifa til stuðnings ferðamennsku Ögmundur. Ég hef verið þér sammála en finn að ég er að snúa við blaðinu - svona innra með mér.
Nú í veirufárinu er ferðamennskan fyrir bí - í bili.
Hvílíkur léttir! Getur ekki orðið of mikið um áganginn af ferðamönnum - bæði þeim hér og þá sömuleiðis af okkur í útlöndum? Barselóna og Feneyjar vilja helst ...
Jóhannes Gr. Jónsson

Útgerð fær án endurgjalds,
auðinn kvóta hylja.
Draga tauminn dýpra valds,
drekkja þjóðarvilja.
...
Kári

Kapítalisminn er kominn að þrotum
kemur ei lengur að nokkrum notum
lítill er gróði
misnota sjóði
og væla út fé með augum tárvotum.
Höf. Pétur Hraunfjörð.

Með fagurgölum og fuglasöng
ferðumst í gegnum lífið
Kannski verður kreppan löng
upp kærleikann því hífið.
Höf.Pétur Hraunfjörð.

Komdu sæll og ávallt blessaður. Þar eð þú ert fyrrum þing- og enbættismaður langar mig að koma því í letur til þín nú þegar allar horfur eru á að mikill fjöldi manna verði á launum  hjá ríkinu að þegar túrisminn kom svo ört til landsins að fólkið örnaði sér úti um móa og holt í landinu til litils sóma, hvort ekki væri nú tækifæri nú til að setja göngustíga, varnargirðingar, salerni með nýfengnu vinnuafli? ...
Jónas

Þjóðin greiðir þeirra raup,
þrýtur kveikinn stuttan.
Sjálf sín hækka siðlaust kaup,
senda fólki puttann.
...
Kári

Veraldar horfi á vorboða káta,
vilja þeir sækja í föngin.
Heilandi er það í hæsta máta,
að heyra fuglasönginn.
Kári

Sammála því sem fram kemur í stuttu en skýru 1. maí ávarpi þínu hér á síðunni um hvað þurfi að ræða svo við verðum viðbúin því að endurreisa Ísland á nýjum forsendum. Það er rétt sem þú segir að í þeirri umræðu þurfi menn að segja til nafns og hver kjör þeir búa við sjálf(ir).
Guðf. Sig.