VANDI SEM ER EKKI TIL?
Birtist í Fréttablaðinu 01.02.12.
Ólafur Þ. Stephensen ritstjóri segir í leiðara
Fréttablaðsins 30. janúar mig vilja smíða lög utan um vanda sem
ekki sé til. Þar vísar hann í lagafrumvarp sem ég hef látið gera
með það fyrir augum að takmarka landakaup útlendinga á Íslandi og
er það í samræmi við þá stefnu sem ég hef margoft gert grein fyrir
að halda beri eignarhaldi á landi innan íslensks samfélags. Slíkt
sé enn mikilvægara nú en áður en auðlindalöggjöfin var samþykkt
illu heilli árið 1998 þar sem eignarhald á auðlindum, þar með
vatni, var bundið eignarhaldi á landi.
Með öðum orðum, sala á landi er sala á grunnvatni.
Af þessu hefur Ólafur engar áhyggjur og segir lagabreytingar mínar
mundu auk þess stuðla "að lækkun á verði fasteigna með því að
minnka hóp hugsanlegra kaupenda. Það er ekki núverandi eigendum í
hag".
Ólafur vitnar í ummæli mín í fjölmiðlum um að landakaup auðmanna
geti valdið héraðsbresti. Hið sama gerir Sif Sigmarsdóttir
rithöfundur í grein á leiðaraopnu í sama blaði: "Ögmundur Jónasson
hefur síðustu daga farið mikinn í tilraunum sínum til að selja
frumvarp sem hann vinnur nú að og á að banna erlendum ríkisborgurum
að kaupa jarðir á Íslandi. Hann segist vera að bregðast við þróun
sem sé að eiga sér stað hér á landi. "Það sem er að gerast er að
erlendir auðmenn eru að safna hér jörðum kaupa jarðir og leggja
byggðarlögin í rúst." Sannleikurinn er hins vegar sá að útlendingar
eiga aðeins hluti í 101 jörð á Íslandi af þeim ríflega 7.600 sem
skráðar eru í fasteignaskrá. Sveitarstjórar sem fréttamenn
Sjónvarpsins ræddu við í kvöldfréttum í fyrrakvöld könnuðust
jafnframt ekki við lýsingar innanríkisráðherra um afleiðingar
jarðakaupa þessara fáu útlendinga."
Gull 21. aldar
Ég verð að játa að ég varð svolítið hissa að heyra afdráttarlausar yfirlýsingar sumra sveitarstjórnarmanna um þessi efni því orð mín voru ekki úr lausu lofti gripin. Ég hef setið fundi þar sem sveitarstjórnarmenn lýstu því yfir að þar sem auðmenn keyptu jarðir þar sem áður var búskapur, en til þess eins að eiga þær, þá vildi brenna við að dofnaði svo mjög yfir samfélaginu að til mikilla vandræða horfði. Minnist ég þess að á einum slíkum fundi var orðalagið viðhaft sem ég notaði í fréttum. Ég lét þess hins vegar getið í fréttatímum að hér væri fyrst og fremst um að ræða vísbendingar í þessa átt. Þann vanda sem Ólafur telur engan vera, verður að skoða með hliðsjón af langtímaþróun. Við þurfum nefnilega að fara að líkt að og Kínverjar, að temja okkur að hugsa langt fram í tímann, ekki síst þegar gull 21. aldarinnar, drykkjarvatnið, er annars vegar.
Verðsprenging ekki til góðs
Varðandi ábendingar ritstjórans um fasteignaverð leyfi ég mér að
fullyrða að fjárfestingar auðmanna í bújörðum hafi verið til ills,
þrýst verðinu upp fyrir kaupgetu venjulegra Íslendinga. Þess eru
ófá dæmi um að afkomandi bónda sem er að bregða búi vilji kaupa
systkini sín út en ráði ekki við það vegna söluverðsins eða þá að
auðkýfingar setji verðið upp.
Að sjálfsögðu eru þeir ekki síður innlendir en erlendir. En mér
finnst ástæða til að geta þessa í ljósi framangreindra ummæla
ritstjórans um ágæti verðsprengingar á fasteignamarkaði.
(Orlaðalgsvilla lagfærð og spurningamerki sett í fyrirsögn sem
fallið hafði niður)