EIGNARRÉTTUR Á KOSTNAÐ MANNRÉTTINDA?
Oft hef ég velt vöngum yfir því í ræðu og riti hve mjög
einkaeignarréttur hafi verið í sókn á undanförnum áratugum, stundum
á kostnað almannahagsmuna og jafnvel mannréttinda. Með því að velta
þessu upp er ég ekki að halda því fram að eignarréttinn eigi ekki
að virða heldur aðeins að setja fram þá eðlilegu spurningu hvernig
eigi að forgangsraða við þröngar aðstæður - hvoru beri að raða
framar "rétti" innistæðueiganda bankabókar Icesave reiknings annars
vegar eða mannréttindum sjúklings á Landspítala og kjörum þess sem
allt sitt á undir greiðslum hins opinbera hins vegar.
Heimili eða Gvendarbrunnar?
Þegar rætt hefur verið um almannarétt gagnvart einkaeignarrétti í
tengslum við orku eða aðrar auðlindir leikur enginn vafi á að
einkaeignarrétturinn hefur verið í sókn á undanförnum áratugum og
er áhyggjuefni hve hægt gengur að breyta áherslum hvað þetta
snertir. Því er jafnvel haldið fram að það sé hagur almennings að
treysta enn frekar í sessi einkaeignarrétt hinna fáu á auðlindum
sem öðru fólki finnst auðsætt að eigi að vera okkar allra. Í mínum
huga er eignarréttur á heimili, landbúnaðarjörð, almennu
markaðsfyrirtæki eitt, eignarréttur á Gvendarbrunnum annað. Þá geta
stærðargráður auðsins einnig valdið eðilsbreytingu hvað réttmætt
getur kallast. Sitthvað er að standa á eignarrétti yfir fimm
hundruð milljónum annars vegar eða fimm hundruð milljörðum hins
vegar!
Einkagræðgin reið okkur nær að fullu!
Ætla mætti að hér á landi hefðum við lært okkar lexíu eftir að
einkaréttarhagsmunir hafa nær riðið almannahagsmunum að fullu hér á
landi!
Einkaeignarrétturinn á líka góða og áhrifamikla vini. Til
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins var upphaflega stofnað til að verja
einkaeignarréttinn, ekki almannahagsmuni, og hefur AGS verið trúr
hlutverki sínu einsog við þekkjum. Evrópusambandið hefur jafnt og
þétt fært sig í þessa áttina með stöðugt meiri áherslu á
markaðslausnir, jafnvel innan ramma velferðarkerfisins.
ESB, mannréttindi og einkaeignarréttur
Hinn 28. janúar efndu Mannréttindastofnun HÍ, lagadeild HR og
Mannréttindaskrifstofa Íslands, í samstarfi við Evrópusambandið,
til umræðu um svokallaða réttindaskrá ESB, sem er ætlað að treysta
enn frekar mannréttindi þeirra sem innan sambandsins búa. Vakti ég
þá máls á þessu sjónarhorni sem ég tel þess virði að gaumgæfa nánar
í umræðu um áherslur á sviði mannréttinda. Ekki gat ég verið
nægilega lengi á þessari ráðstefnu til að fylgjast með því hvort ég
hafi átt skoðanasystkini í hópi fyrirlesara eða
ráðstefnugesta.
Mig grunar þó að skoðanasystkinum mínum í þessum efnum eigi eftir
að fara fjölgandi eftir því sem pólitískir vorvindar bræða
klakadrönglana sem enn eru alltof stórir eftir frostaáratugi
frjálshyggjunnar.
Slóð:
http://www.innanrikisraduneyti.is/radherra/raedur-og-greinar-ogmundar-jonassonar/nr/26980