Greinar September 2009

...Þetta var upphaf forsíðufréttar Morgunblaðsins síðastliðinn fimmtudag. Þar var einnig vitnað til upplýsinga frá Lýðheilsustöð m.a. um dauðsföll af völdum reykinga. Upp í hugann komu bílarnir tveir, sundurtættir hvor andspænis öðrum ofan á gámi eða einhveju slíku, sem blasa við sjónum þegar ekið er upp á Hellisheiðina. Stórum stöfum segir frá hve mörg dauðaslys hafi orðið í umferðinni það sem af er ári. Nú stendur talan í tíu. Yfirleittt endar talan á milli tuttugu og þrjátíu. Dauðatalan vegna reykinga er nokkru hærri. Hún er fjögur hundruð - 400   - yfir árið! Sigríður Ólína Haraldsdóttir segir í fyrrnefndri Morgunblaðsfrétt að oftar en ekki verði sjúklingar undrandi þegar þeim er greint frá því að...

Nú er ár liðið frá því bandaríska/fjölþjóðlega fjármálafyrirtækið Lehman Brothers varð gjaldþrota. Í snarhasti voru milljarðar fluttir frá London vestur um haf - til að bjarga verðmætum "heim". Í London var skrifstofum lokað og þúsundir misstu vinnu sína í höfuðborg Bretlands. Nokkrum dögum síðar hrundu útibú Landsbankans í Bretlandi - eða öllu heldur þeim var hrundið. Breska stjórnin ákvað að frysta allar eigur Landsbankans með hryðjuverkalögum. Hvers vegna hryðjuverkalög á Ísland ...

...Maður hefði ætlað nú eftir hrunið að slíkir aðilar temdu sér hógværð í málflutningi. Af viðtali við Hannes G. Sigurðsson, aðstoðarframkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins, í Sjónvarpsfréttum í kvöld að dæma, hafa þessir aðilar ekkert lært. Hannes var stóryrtur í garð ríkisstjórnarinnar fyrir "að draga lappirnar" í endurreisnarstarfinu. Á hvern hátt skyldu stjórnvöldin draga lappirnar að mati SA? Þau vilja ekki, að sögn aðstoðarframkvæmdastjórans, að stóriðjustefnunni verði áfram hrundið fram af sama offorsi og til þessa (með geigvænlegri skuldsetningu orkufyrirtækjanna), þau vilji ekki hleypa erlendum fjárfestum í orkuiðnaðinn og þau vilji ekki virkja Þjórsá! Allt þetta vill Hannes ólmur að gert verði í snarhasti. Álíka ólmur er hann - og félagar hans í atvinnurekendasambandinu - og þeir voru áður fyrr að...

Í dag verður Joseph Stiglitz í Silfri Egils. Þetta þykir mér vera góð byrjun á vetrinum hjá Agli! Stiglitz fékk Nóbelsverðlaunin í hagfræði árið 2001. Hann er fyrrum aðalhagfræðingur Alþjóðabankans en nú prófessor við Columbiaháskóla í New York. Stiglitz var á sínum tíma einn helsti efnahagsráðgjafi Bills Clintons forseta Bandaríkjanna. Stiglitz er kunnur fyrir gagnrýna hugsun og hefur umfjöllun hans um stefnu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og Aljþóðabankans í málefnum skuldsettra ríkja vakið athygli - þó ekki alltaf hrifningu ráðandi afla. Eitt er óhætt að fullyrða: Á Joseph Stiglitz er hlustað. Það verður og gert í ...

...Ekki svo að skilja að fyrr á tíð hafi heilbrigðisstarfsfólk ekki búið við miklu erfiðari aðstæður en nú. Það sem gerir hins vegar stöðuna verri núna er krafan um að vinda ofan af og draga saman. Það er erfitt. Ákvarðanir sem leiða til lakari þjónustu eða uppsagna eru - og eiga að vera - erfiðar. Verkefnið er hins vegar að reyna í lengstu lög að koma í veg fyrir að einmitt þetta gerist. Nú er það svo að ekkert kerfi er svo gott að það megi ekki bæta það og öll kerfi - þar á meðal heilbrigðiskerfið - eiga að vera í stöðugri endurskoðun. Orðið hagræðing er stundum - og reyndar oftast  - notað sem feluorð fyrir niðurskurð. Það á ekki að gera. Ef hins vegar hægt er að snúa niðurskurði yfir í...

...En það eru heilbrigðismálin sem standa mér næst. Þar lýsir OECD því yfir að hægt sé að skera niður um fimmtung án þess að skerða þjónustu! Við þurfum ekki annað en líta til Spánar til að finna fordæmi, segja skýrsluhöfundar. Það sem gera þurfi sé að opna kerfið betur fyrir einkavæðingu og taka upp notendagjöld í ríkari mæli. Á mannamáli þýðir þetta að hækka eigi sjúklingaskatta. Prófessor í hagfræði sagði í Spegli RÚV í kvöld að almennt væri andstaða gegn hugmyndum OECD innan heilbrigðiskerfisins. Þetta þótti mér afvegaleiðandi yfirlýsing ...Mér heyrðist ég heyra í fulltrúum aðlja vinnumarkaðar tjá sig um skýrsluna og að hagfræðingur ASÍ hafi andmælt hugmyndunum sem snúa að heilbrigðiskefinu. Fróðlegt verður að fylgjast með fulltrúum samtaka launafólks þegar næsta niðurskurðarhrina í anda OECD og AGS  byrjar í veflerðarkerfinu. Ekki hafa mér virst þeir bera mikinn kvíðboga fyrir niðurskurðinum til þessa og vísa ég þá í ...

Í gær var mér kynnt nýtt hugtak á íslenskri tungu: lánþegi. Kannski er hugtakið alls ekki nýtt. En í þeirri merkingu sem mér var kynnt orðið er það nýlunda. Alla vega ekki ýkja gamalt. Hugtakið í hinni nýju merkingu átti við þegar Landsbanki og Búnaðarbanki voru "seldir". Þá var lánað fyrir sölunni og það sem síðan á annað borð var greitt, var borgað með arðinum af hinum keypta banka. Nú stendur til að hópur fjármangara sem kalla sig Magma Energy, kaupi sig inn í orkugeirann á Reykjanesi. Fyrst í stað var því haldið fram að með þessum kaupum kæmi nýtt erlent fjármagn inn í landið. Nú kemur á daginn að ráðgert er að útborgun Magma sé aðeins 30% af kaupverðinu. Keypt er á hálfprís því svo lágt er krónan metin eins og sakir standa: 50% afsláttur þar. Þau 70% sem eftir standa eru lánuð!....

Þá er Verkamannaflokkurinn breski búinn að sparka Jeremy Corbyn og velja sér nýjan formann, man ekki hvað hann heitir, það á eftir að koma. Bernie Sanders er líka á leið í úreldingu vestur í BNA og í staðinn kominn einn álíka spennandi og nýi formaður Verkamnnaflokksins breska. Sá síðarnefndi flutti tíu mínúntna ávarp sem var sjónvarpað og streymt í dag. Ég reyndi að hlusta en eftir þrjár mínúntur var ég farinn að hugsa til jólanna, hvað ætti að kaupa í jólagjafir. Lengur hélt hann ekki minni athygli. Eflaust á hann eftir að hljóta þá umsögn að vera aðgerðarlítill og þess vegna farsæll! 
Þetta veit ekki á gott í heimi sem ...
Jóel A.

Veirunni skulum nú varpa á brott,
vísindum allir því hlýði.
Fólkið það ástundar afbragðsgott,
ætlar að hlusta á Víði.
Kári

Takk fyrir greinina um Venesúela. Og þakkir líka til þeirra annarra sem hafa verið að skrifa í þessa veru, til dæmis um framferði Alþjóðagjaldeyrissjóðsins sem tekur þátt í að níðast á fátækri þjóð með viðskiptaþvingunum á tímum heimsfaraldurs. Það sem stendur okkur náttúrlega næst er að horfa til ríkisstjórnar Íslands og hvernig hún dansar heimsvalda-polka. 
Í ríkisstjórinni hreyfir enginn andmælum og aldrei hef ég heyrt aukatekið orð á Alþingi gegn þessum yfirgangi BNA annars vegar og undirgefni Íslands hins vegar ...
Jóhannes Gr. Jónsson 

Þar Alma, Þórólfur og Víðir. 
Þegnum reglur setja
Þeim landinn í þrautum hlýðir
það lýðinn virðist hvetja.

Metrana þú passa mátt
mæla ávallt tvo 
þú heima líka hanga átt
og hlýða svo.

Þríeykið hér þakkir fær
Þung er sóttar vaktin.
Árangri þar eflaust nær
ákveðin slá taktinn.
...
Höf. Pétur Hraunfjörð.

Hvar skyldi SA telja að mörkin liggi þegar kemur að því að skerða kjör fólks? SA hefur nú lagt til launa- og lífeyrisskerðingar og er þar með að reyna að fara með okkur út á mjög vafasamar brautir. Stjórnvöld vilja að hægt sé að skipa fólki hjá hinu opinbera að gera það sem forstjórarnir ákveða hverju sinni og nú vill atvinnurekendavaldið toppa það með því að láta fólkið í ofanálag sæta skerðingum á umsömdum réttindum.
Nei takk!
Sunna Sara

Það skýtur nokkuð skökku við,
ef skoðum málin brýn.
Að auka vill hún aðgengið,
og elskar brennivín. 

Lýðheilsan er læknum kunn,
líkar sumum miður.
Á Alþingi menn opna brunn,
en aðrir falla niður.
Kári

Ég er sammála þér Ögmundur að raunveruleg hætta er á því að forræðishyggja taki hér yfir. Kapítalisminn ræður nú yfir ríkisvaldinu, það er algerlega augljóst mál. Allt er nú leyfilegt ef aðeins megi það verða til að bjarga kapítalismanum. Frá forræðishyggju er ekki stórt skref yfir í fasisma. Verum á varðbergi. 
Jóhannes Gr. Jónsson

Svikabæturnar þeir sækjast í 
létta sárt kreppunnar dirindí
útgjöld spara
misnota bara
hér atvinnuleysisbætur á því.

Kapítalisminn fékk á kaunin
kominn á ríkiskassann
Nú láta þeir ríkið borga launin
og lyfta undir trassann.
...
Höf. Pétur Hraunfjörð.

Kapítalisminn er kominn á bakkann
kannski þeir detti niður í slakkann
um eymdina gapa
og alveg sér tapa 
auðvitað hysjum við uppum rakkann. 
Höf. Pétur Hraunfjörð.

Gaman er að finna fyrir samstöðu Íslendinga í baráttunni við kórónaveiruna. Heilbrigðisyfirvöldum og almannavörnum er mætt á jákvæðan hátt og farið að þeirra ábendingum. Einhver meiningarmunur kemur öðru hvoru fram innan heilbrigðiskerfisns og er það traustvekjandi. Umræðulaus hlýðni er aldrei góð og meiningarmunur málefnalega fram settur er ekkert annað en jákvæður.
Haffi