BREYTA VERÐUR VERÐTRYGGINGU Á HÚSNÆÐISLÁNUM
Til langframa getur það aldrei gengið, að verðtrygging á
íbúðarlánum taki ekki mið af verðmætabreytingum á því húsnæði sem
lánið er bundið við. Ég veit að þetta getur verið nokkuð snúið
í úrvinnslu en ekki óyfirstiganlegt. Þetta verður einfaldlega að
vera það, ef það á að verðtryggja húsnæðislán. Annars eru
húsnæðislánin alltaf í bullandi eignaráni frá þeim sem eru með
húsnæðislán. Eignaupptaka heitir það í málfari hagfræðinga.
Jafnræði verður að ríkja milli bankans og þess sem tekur
lánið. Við erum með í gangi vísitölu sem við köllum
fasteignamat, með því að það mat yrði gert nákvæmara t.d. eftir
svæðum og öðrum þáttum sem hafa áhrif á verðmæti íbúðareignar. Það
er sú vísitala sem best getur mælt raunvirði húseigna á hverjum
stað og á hverjum tíma, er það því eina vísitalan sem væri eðlilegt
að mældi og segði til um verðtryggingu á húsnæðislánum. Ef
notuð er vísitala eins og núna, eru það ýmsir aðrir þættir alls
ótengdir verðmæti íbúðanna sem eru látnir ákvarða um verðtryggingu
á húsnæðislánum. Jafnvel þegar það verður verð-hækkun á bensíni út
í heimi, er það látið hafa áhrif á verðtryggingu á húsnæðislánum.
Þetta var með öðrum hætti þegar laun launafólks voru bundin
verðlagsvísitölu, þá var það ekkert mjög óeðlilegt að sama
vísitalan væri notuð við húsnæðislánin og launin. Nú þegar að
verðlagstryggingar launum voru bannaðar með lögum í maí 1983 er
slík tenging algjörlega út í hött. Þá verður einnig að gæta þess að
verðmæti húsnæðislánanna fylgi verðmæti íbúðar bæði upp ef verðmæti
eykst og niður þegar verðmæti sígur.
Kristbjörn Árnason